Thuật ngữ cơ điện tử được tạo thành từ các từ cơ khí và điện tử (từ ghép). Ngoài hai lĩnh vực này, khoa học máy tính cũng đóng một vai trò quan trọng – do vậy có thể nói cơ điện tử là giao thoa giữa ba lĩnh vực này. Các chuyên ngành quan trọng nhất là kỹ thuật cơ khí, kỹ thuật điện và công nghệ thông tin.
Kỹ thuật viên cơ điện tử làm việc với các linh kiện cơ khí, điện tử và điện và chịu trách nhiệm lập trình, lắp đặt, điều khiển, bảo trì và sửa chữa máy móc. Các kỹ sư cơ điện tử được tuyển dụng ở bất cứ nơi nào các hệ thống cơ điện tử và máy móc được sử dụng – nói cách khác là hầu hết mọi nơi.
Phạm vi nhiệm vụ của các kỹ sư cơ điện tử khá đa dạng. Tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động, họ đảm nhận các nhiệm vụ sau:
- Kiểm tra và đo lường: Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất là đo góc hoặc điện áp trong mạch điện và so sánh kết quả thu được trong quá trình làm việc với dữ liệu trước đó
- Bảo trì và sửa chữa máy móc
- Lắp ráp / tháo rời các bộ phận máy
- Lập trình và cài đặt hệ thống điều khiển
- Công việc thực hành là chủ yếu (dưới sự giám sát), ví dụ: gia công chi tiết kim loại, đo điện áp và điện trở, lắp đặt phụ tùng
- Môi trường làm việc: trong xưởng và phòng sản xuất có tiếng ồn máy móc, trên các địa điểm lắp ráp ngoài trời
- Trang phục: Quần áo bảo hộ, ví dụ: găng tay, giày bảo hộ, mũ bảo hộ, tấm chắn hàn và kính bảo hộ nếu cần thiết
- Thời gian làm việc: làm theo ca, trực ca
- Có thể thường xuyên phải làm việc xa nhà (khi lắp đặt hệ thống cho các dự án tại các địa điểm khác nhau)
- Yêu cầu cần có:
- Sự khéo léo và phối hợp tay mắt (ví dụ: khi lắp ráp Rơle chuyển mạch, khi thay thế các bộ phận bị mòn)
- Hiểu biết về kỹ thuật (ví dụ: khi lắp ráp hệ thống và máy móc từ các bộ phận cơ khí và điện tử)
- Thận trọng (ví dụ: khi thao tác trực tiếp với máy móc, linh kiện, hệ thống)
- Cẩn thận (ví dụ: khi phân tích và khắc phục sự cố)
Là một kỹ sư/ kỹ thuật viên cơ điện tử, bạn có cơ hội làm việc trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau, bao gồm:
- Nhà máy và xưởng sản xuất (VD: cơ khí, y tế, may mặc, xe cộ, máy bay, v.v.)
- Công nghệ thông tin và tự động hóa
- Sức khỏe tốt (có chứng nhận khám sức khỏe).
- Tốt nghiệp THPT trở lên
- Trình độ tiếng Đức tối thiểu B1
- Thành tích học tập tốt ở các môn Toán, Tin học và Vật lý là một lợi thế
- Yêu thích kỹ thuật, thích tìm tòi khám phá về máy móc và các thiết bị điện tử
- Quan tâm tới các lĩnh vực khoa học tự nhiên, công nghệ, có đầu óc tính toán tốt
- Là người cầu toàn, có khả năng làm việc tập trung, cẩn thận, có năng khiếu tổ chức, sắp xếp
- Ngôn ngữ vận hành và kỹ thuật
- Lập kế hoạch và kiểm soát quy trình làm việc, kiểm tra và đánh giá kết quả công việc
- Kiểm tra, đóng gói và ký mã hiệu
- Cắt thủ công, cắt máy và tạo hình
- Gia công cơ khí
- Lắp đặt các bộ phận và linh kiện điện tử
- Đo kiểm điện năng
- Thiết lập và kiểm tra hệ thống điều khiển
- Phân tích các mối quan hệ chức năng trong hệ thống cơ điện tử
- Chế tạo các module cơ khí
- Lắp đặt thiết bị điện
- Nghiên cứu các dòng năng lượng và thông tin trong các tổ hợp điện và thủy lực
- Giao tiếp bằng hệ thống xử lý dữ liệu
- Học kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành
- Cài đặt và kiểm tra các thành phần phần cứng và phần mềm
- Lập trình hệ thống cơ điện tử
- Lắp ráp các cụm, linh kiện để tạo thành máy móc, hệ thống máy móc
- Lắp ráp và tháo dỡ máy móc, hệ thống máy móc và lắp đặt, vận chuyển và đảm bảo an toàn
- Kiểm tra, điều chỉnh chức năng trên hệ thống cơ điện tử
- Chuyển giao kỹ thuật và vận hành hệ thống cơ điện tử
- Lập kế hoạch và tổ chức quy trình làm việc
- Triển khai các hệ thống cơ điện tử
- Thiết kế và chế tạo hệ thống cơ điện tử
- Học kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành
- Quản lý chất lượng
- Bảo trì hệ thống cơ điện tử
- Nghiên cứu luồng thông tin trong các hệ thống cơ điện tử phức tạp
- Lập kế hoạch lắp ráp và tháo gỡ
- Vận hành, khắc phục sự cố và sửa chữa
- Bảo dưỡng phòng ngừa
- Bàn giao hệ thống cơ điện tử cho khách hàng
Kỹ thuật viên cơ điện là một trong những ngành học có mức trợ cấp thực tập trong thời gian học nghề cao nhất tại Đức. Mức trợ cấp tham khảo như sau:
Thu nhập sau khi học nghề phụ thuộc vào cơ sở làm việc và chênh lệch theo bang. Mức lương khởi điểm tham khảo: Từ 2.000 đến 2.500 Euro/tháng*.
Đối với những kỹ sư cơ điện tử đã có nhiều kinh nghiệm, mức thu nhập có thể đạt tới 4.000 Euro/tháng*.
*Lương trước thuế
- Cơ hội về nghề nghiệp rộng mở: Máy móc và hệ thống ngày càng trở nên không thể thiếu trong công nghiệp và thương mại, do vậy nhu cầu về các giải pháp công nghệ cao ngày càng nhiều.
- Dễ dàng tiếp cận các khoá học nâng cao cho các vị trí quản lý.
- Mức thu nhập tương đối cao.
- Môi trường làm việc
- Có thể ồn ào (do âm thanh của các máy móc), nhiều dầu mỡ.
- Có thể phải làm việc lâu ở những tư thế phải cúi gập, uốn cong người (khi sửa chữa máy móc).
- Rủi ro tai nạn lao động (làm việc ở độ cao lớn, làm việc với thiết bị điện).
Có khá nhiều cơ hội học tập lên cao dành cho các kỹ thuật viên cơ điện tử, có thể kể đến một số ví dụ như:
- Chuyên viên kỹ thuật – Cơ điện tử (Techniker – Mechatronik): Sau khi hoàn thành chương trình học nghề và có ít nhất một năm kinh nghiệm chuyên môn, bạn có thể tham gia thêm khoá đào tạo trở thành chuyên viên kỹ thuật. Sau đó bạn có thể đảm nhận các nhiệm vụ quản lý lập kế hoạch, hoặc đào tạo các học viên ở các bộ phận khác nhau (ví dụ: phát triển, sản xuất, bán hàng..). Là một chuyên viên kỹ thuật cơ điện tử, mức lương của bạn sẽ có dao động từ 3.800 đến 4.200 Euro/tháng*.
- Quản đốc công nghiệp – cơ điện tử (Industriemeister – Mechatronik): Để có thể đảm nhận các nhiệm vụ có trách nhiệm cao hơn trong công ty, bạn cần được đào tạo thêm – ví dụ như để trở thành quản đốc công nghiệp. Với việc hoàn thành khoá đào tạo này, bạn có thể bắt đầu con đường tự làm chủ và đào tạo thế hệ tiếp theo. Là một quản đốc cơ điện tử, bạn có thể mong đợi mức lương từ 3.600 đến 4.000 Euro/tháng*.
- Học Đại học ngành cơ khí: Sau khi được đào tạo thành kỹ thuât viên cơ điện tử, bạn có thể theo học ngành cơ khí với trình độ đầu vào đại học. Ngành học này không tập trung vào việc vận hành và bảo trì máy móc và hệ thống, mà nhiều hơn về việc xây dựng, chế tạo các thiết bị. Nếu bạn quan tâm tới các cấu trúc điện tử của máy móc, bạn có thể tìm hiểu thêm về chương trình học này.
[1] Bảng minh hoạ thu nhập trong thời gian học nghề. Nguồn: WSI tariff archive
